Cách tái sinh và tái chế ga lạnh trong hệ thống lạnh
Việc tái sinh và tái chế ga lạnh được quy định bởi các luật môi trường và các tiêu chuẩn kỹ thuật của từng quốc gia. Việc tái sinh và tái chế được thực hiện theo các phương pháp sau đây.
Tái sinh tác nhân lạnh
Tái sinh tác nhân lạnh là quá trình loại bỏ một số chất gây bẩn có trong nó để có được tác nhân lạnh sạch.
Phương pháp tái sinh ga lạnh áp suất thấp
Phương pháp phổ biến để thực hiện tái sinh tác nhân lạnh áp suất thấp được thể hiện trên hình. Trong sơ đồ này, hơi môi chất tác nhân lạnh đã được thu hồi vào bình chứa và được lấy ra đồng thời với việc gia nhiệt bình chứa đó.
Bình chứa được chế tạo đặc biệt, có trang bị thiết bị gia nhiệt để phục vụ mục đích này. Vì chỉ có hơi tác nhân lạnh được hút ra nên phần lớn các tạp chất như là nước, dầu, cặn bẩn còn lưu lại trong bình chứa. Trong thiết bị tái sinh này, tác nhân lạnh ngưng tụ lại. Phin lọc có thể được dùng để giảm lượng axit và giảm ẩm. Tác nhân lạnh dạng lỏng được đưa trở lại máy lạnh hoặc chứa trong bình chứa khác.
Trong hình dưới đây tác nhân lạnh được đưa trở lại bình chứa cũ. Người ta gọi đó là máy tái sinh kiểu multi – pass. Dầu bẩn còn lưu lại trong bình chứa cần được lấy ra một cách phù hợp.
Tái sinh môi chất lạnh áp suất cao
Sơ đồ tái sinh tác nhân lạnh áp suất cao tương tự như sơ đồ dùng cho tác nhân lạnh áp suất thấp.
Thiết bị tái sinh được chia làm 2 loại: loại 1 đường và loại nhiều đường. Nó phụ thuộc vào đường tác nhân lạnh đi qua máy lạnh là một hay nhiều lần. Thiết bị có thể tái sinh tác nhân lạnh ở cả dạng lỏng và cả dạng hơi.
Đối với việc tái sinh tác nhân lạnh dạng hơi, hơi tác nhân lạnh được hút ra khỏi thiết bị tái sinh, dầu được tách ra, lọc và đưa trở lại máy lạnh. Như một lựa chọn, tác nhân lạnh sau khi được tái sinh sẽ được trở lại bình chứa cũ. Trong trường hợp này, nó sẽ tái tuần hoàn trong thiết bị tái sinh vài lần.
Đối với việc tái sinh dạng lỏng, tác nhân lạnh sẽ được hút qua van chất lỏng của bình chứa, đưa vào trong thiết bị tái sinh, tác nhân lạnh bay hơi và dầu được tách ra, rồi nó chảy qua phin lọc để tiếp tục được làm sạch rồi ngưng tụ, sau đó hoặc là được đưa trở lại máy lạnh hoặc là đưa vào bình chứa đã được làm sạch. Trong hệ thống multi – pass, tác nhân lạnh được đưa trở lại bình chứa.
Tái chế ga lạnh trong hệ thống lạnh
Tái chế là quá trình làm sạch tác nhân lạnh để có được các thông số đạt các tiêu chuẩn quy định, tiêu chuẩn này tương tự như tiêu chuẩn áp dụng cho tác nhân lạnh mới. Tái chế tác nhân lạnh phải được thí nghiệm để kiểm tra sự phù hợp với tiêu chuẩn. Nói chung, tái chế được thực hiện với thiết bị đặc biệt và thường không thể thực hiện ở hiện trường.
Các chất gây bẩn có trong tác nhân lạnh bao gồm:
- Nước: Chất gây rỉ, đóng băng và hình thành axit.
- Axit: Chất thúc đẩy quá trình rỉ, ăn mòn và thoái hoá môi chất.
- Các chất cặn: Thúc đẩy quá trình mài mòn trong hệ thống.
- Clo: Chỉ số lượng axit có trong hệ thống.
- Ngoài ra còn một số chất khác: Có thể ảnh hưởng đến sự hoạt động của hệ thống: Các chất khí không ngưng có thể ảnh hưởng đến áp suất của hệ thống. Các chất cặn sẽ làm cho nhiệt độ sôi cao. Chúng hạn chế sự truyền nhiệt và làm tắc dàn bay hơi.
Độ tinh khiết của tác nhân lạnh phải theo đúng tiêu chuẩn quy định của nhà nước. Ở nước ta chưa có tiêu chuẩn này, vì vậy chúng ta có thể áp dụng theo tiêu chuẩn ARI – 700-93.
