Cách tái sinh và tái chế ga lạnh
Việc tái sinh và tái chế ga lạnh được quy định bởi các luật môi trường và các tiêu chuẩn kỹ thuật của từng quốc gia.
So sánh giữa tái chế và tái sinh
| Tiêu chí | Tái sinh | Tái chế |
| Mục đích | Loại bỏ một số chất gây bẩn để có được tác nhân lạnh sạch. | Làm sạch tác nhân lạnh để đạt các thông số kỹ thuật tương tự như tác nhân lạnh mới. |
| Quy trình | Thực hiện bằng cách thu hồi hơi hoặc lỏng từ hệ thống và xử lý để loại bỏ tạp chất. | Sử dụng thiết bị chuyên dụng để loại bỏ nước, axit, cặn bẩn và các tạp chất khác. |
Tái sinh tác nhân lạnh
Tái sinh tác nhân lạnh là quá trình loại bỏ một số chất gây bẩn có trong nó để có được tác nhân lạnh sạch.
Các chất gây ô nhiễm có thể bao gồm:
- Nước: Gây rỉ sét và đóng băng.
- Axit: Thúc đẩy quá trình ăn mòn và thoái hóa môi chất.
- Cặn bẩn: Gây mài mòn trong hệ thống.
Phương pháp tái sinh ga lạnh áp suất thấp
Phương pháp phổ biến để thực hiện tái sinh tác nhân lạnh áp suất thấp được thể hiện trên hình. Trong sơ đồ này, hơi môi chất tác nhân lạnh đã được thu hồi vào bình chứa và được lấy ra đồng thời với việc gia nhiệt bình chứa đó.
Hệ thống thu hồi: Hơi môi chất tác nhân lạnh được thu hồi vào bình chứa và đồng thời gia nhiệt bình chứa. Bình chứa này được chế tạo đặc biệt và trang bị thiết bị gia nhiệt.
Tạp chất còn lại: Khi chỉ có hơi tác nhân lạnh được hút ra, phần lớn các tạp chất như nước, dầu và cặn bẩn sẽ lưu lại trong bình chứa. Trong thiết bị tái sinh, tác nhân lạnh sẽ ngưng tụ lại.
Phin lọc: Có thể sử dụng phin lọc để giảm lượng axit và độ ẩm trong tác nhân lạnh.
Máy tái sinh kiểu multi-pass: Trong sơ đồ, tác nhân lạnh được đưa trở lại bình chứa cũ thông qua máy tái sinh kiểu multi-pass. Dầu bẩn còn lưu lại trong bình chứa cần được lấy ra một cách phù hợp.
Tái sinh môi chất lạnh áp suất cao
Sơ đồ tái sinh tác nhân lạnh áp suất cao tương tự như sơ đồ dùng cho tác nhân lạnh áp suất thấp.
Thiết bị tái sinh
- Loại 1 đường: Tác nhân lạnh đi qua máy lạnh một lần.
- Loại nhiều đường: Tác nhân lạnh đi qua máy lạnh nhiều lần.
Tái sinh tác nhân lạnh dạng hơi
Hơi tác nhân lạnh được hút ra khỏi thiết bị tái sinh. Dầu sẽ được tách ra, lọc và đưa trở lại máy lạnh. Sau khi tái sinh, tác nhân lạnh có thể được đưa trở lại bình chứa cũ hoặc tiếp tục tuần hoàn trong thiết bị tái sinh.
Tái sinh tác nhân lạnh dạng lỏng
Tác nhân lạnh được hút qua van chất lỏng của bình chứa vào thiết bị tái sinh. Trong quá trình này, tác nhân lạnh sẽ bay hơi, dầu được tách ra và chảy qua phin lọc để làm sạch. Sau đó, nó sẽ ngưng tụ lại và có thể được đưa trở lại máy lạnh hoặc vào bình chứa đã được làm sạch.
Trong hệ thống multi-pass, tác nhân lạnh được đưa trở lại bình chứa cũ sau khi đã trải qua quy trình tái sinh nhiều lần.
Tái chế ga lạnh trong hệ thống lạnh
Tái chế tác nhân lạnh là quá trình làm sạch môi chất lạnh để đạt được các thông số theo tiêu chuẩn quy định, tương tự như tiêu chuẩn áp dụng cho tác nhân lạnh mới. Dưới đây là tổng hợp thông tin về tái chế và các chất gây ô nhiễm trong tác nhân lạnh.
Tiêu chuẩn: Độ tinh khiết của tác nhân lạnh phải theo đúng tiêu chuẩn quy định của nhà nước. Hiện tại, Việt Nam chưa có tiêu chuẩn này, vì vậy có thể áp dụng theo tiêu chuẩn ARI – 700-93.
Các chất gây ô nhiễm trong tác nhân lạnh
- Nước: Gây rỉ sét, đóng băng và hình thành axit.
- Axit: Thúc đẩy quá trình rỉ, ăn mòn và thoái hóa môi chất.
- Cặn bẩn: Thúc đẩy quá trình mài mòn trong hệ thống.
- Clo: Chỉ số lượng axit có trong hệ thống.
- Chất khí không ngưng: Có thể ảnh hưởng đến áp suất của hệ thống.
- Chất cặn: Làm tăng nhiệt độ sôi, hạn chế truyền nhiệt và làm tắc dàn bay hơi.
Quy trình
- Thí nghiệm kiểm tra: Tái chế tác nhân lạnh phải được thí nghiệm để kiểm tra sự phù hợp với tiêu chuẩn.
- Thiết bị đặc biệt: Tái chế thường được thực hiện với thiết bị chuyên dụng và không thể thực hiện ở hiện trường.
*Nguồn tham khảo: Kỹ thuật an toàn hệ thống lạnh – Ths Trần Văn Lịch
