Khoai lang tươi là một trong những loại củ khó bảo quản vì khoai chứa lượng nước khá lớn (khoảng 80% trọng lượng). Do đó, sau khi thu hoạch cần có phương pháp bảo quản nhanh chóng để đảm bảo khoai lang giữ nguyên chất lượng.
Quy trình bảo quản khoai lang sau thu hoạch
Quy trình bảo quản khoai lang sau thu hoạch đạt chuẩn sẽ đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tổn thất và bảo vệ khoai lang khỏi các tổn thương cơ học hoặc nhiễm khuẩn trong quá trình thu hoạch và vận chuyển. Dưới đây là các bước cơ bản:
Bảo quản tạm thời sau thu hoạch
- Ngay sau khi thu hoạch cần để khoai lang ở nơi thoáng mát và khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp.
- Có thể sử dụng rơm rạ hoặc bạt che để bảo vệ củ khoai lang trước khi vận chuyển hoặc bảo quản dài hạn.
- Sau khi thu hoạch, nhẹ nhàng rũ đất bám trên củ, tránh rửa nước để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn cho củ.
- Để củ khô ráo, không nên chất chồng củ quá nhiều làm tăng khả năng dập nát.
Phân loại và xử lý
- Sau khi thu hoạch, tiến hành phân loại củ theo kích thước và chất lượng. Phân loại những những củ có dấu hiệu bị trầy xước cần ưu tiên tiêu thụ trước và những củ đạt yêu cầu có thể được bảo quản lâu dài.
- Nếu sản phẩm được dùng cho xuất khẩu, cần xử lý kỹ lưỡng theo các tiêu chuẩn để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Phương pháp bảo quản khoai lang
Bảo quản tự nhiên
Chọn những củ khoai có chất lượng tốt, đều nhau và xếp thành từng đống hoặc từng luống và để nơi cao ráo, thoáng mát, tránh những chỗ nắng hắt vào và không có mưa dột.
Khoai lang có thể bảo quản thoáng nếu thời gian bảo quản ngắn khoảng 10-15 ngày.
Bảo quản trong hầm đào sâu dưới đất
Khoai thu hoạch về chọn củ tốt, không sây sát, ít lấm đất, không có củ hà sau đó tiến hành đào hầm sâu dưới đất.
- Chọn đất nơi cao ráo, sạch sẽ, không có nước ngầm. Đào hầm theo kiểu lòng chum có nắp đậy kín và có rãnh thoát nước.
- Hầm đào xong phải để khô mới chứa khoai.
- Nhập khoai vào hầm vào những ngày khô ráo. Một tháng đầu mở nắp 1-2 lần để thoát nhiệt độ trong hầm, tránh bốc nóng. Nếu ẩm độ trong hầm quá cao, phải dùng chất hút ẩm.
Vì hầm bảo quản đào sâu dưới lòng đất nên chỉ phù hợp với số lượng khoai ít, quy mô kinh doanh nhỏ.
Bảo quản trong hầm bán lộ thiên
- Đối với hầm bán lộ thiên sẽ đào sâu trên 1m, cũng chọn chỗ đất cao ráo và khô, không có mạch nước ngầm.
- Phía trên mặt hầm đắp một bức tường đất quanh miệng hầm, có chừa một cửa để lên xuống, hầm phải có nắp đậy kín và có mái che.
Bảo quản trong kho lạnh
Khi cần bảo quản số lượng lớn khoai lang trong thời gian dài cho mục đích kinh doanh, nhà hàng, siêu thị hoặc nông trại, kho lạnh bảo quản khoai lang chính là giải pháp tối ưu giúp duy trì chất lượng sản phẩm một cách hiệu quả.
- Thu hoạch: Khoai lang tươi sau khi thu hoạch sẽ đem đi bảo quản, bạn tuyệt đối không để khoai dính nước lúc này. Nên giữ khoai lang tươi luôn khô ráo, nguyên vẹn.
- Xử lý chống nấm để bảo quản: Quá trình xử lý chống nấm sẽ giúp ức chế sự phát triển của vi sinh vật gây hại như vi khuẩn, nấm men, nấm mốc,… Đồng thời giảm tỷ lệ hư thối trong thời gian bảo quản.
- Bảo quản: Kho lạnh có thể duy trì nhiệt độ thấp và độ ẩm ổn định, tùy thuộc vào yêu cầu của khoai lang. Thông thường, nhiệt độ kho lạnh cho khoai lang nằm trong khoảng từ 4-10°C (39-50°F), và độ ẩm từ 85-95%. Điều kiện này giúp ngăn chặn sự phát triển vi khuẩn và nấm trong khoai lang.
Bảo quản bằng cách ủ cát khô
Đây là phương pháp bảo quản tương đối kín, cũng giống như trong hầm kín nhưng đơn giản và dễ làm.
- Chọn những củ khoai còn nguyên vẹn, không bị sâu bệnh, không bị sây sát vỏ, xếp thành từng luống có chiều rộng 1,2-1,5 m. Khi xếp khoai phải thật nhẹ nhàng, tránh cọ xát. Xếp đầu củ quay ra ngoài, từ dưới lên trên và phủ cát khô kín khoai.
- Trường hợp khoai đóng trong sọt thì để nguyên và chồng 2-3 sọt lên nhau, sau đó lấy cát khô phủ kín lên khoai.
Song bảo quản bằng cách ủ cát khô có nhược điểm là không được kín hoàn toàn, nên vẫn chịu ảnh hưởng của nhiệt độ và ẩm độ bên ngoài. Thời gian bảo quản khoai lang sẽ ngắn hơn.
