Việc bảo quản giống cây trồng có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Giống cây trồng được bảo quản tốt sẽ giữ được chất lượng, tỷ lệ nảy mầm cao, sinh trưởng khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Mục đích bảo quản giống cây trồng
1. Bảo tồn nguồn gen cây trồng
- Bảo vệ di sản nông nghiệp: Những giống cây trồng truyền thống thường mang các đặc tính đặc biệt như khả năng chống sâu bệnh, chịu hạn tốt hoặc phù hợp với điều kiện canh tác địa phương. Việc bảo tồn đảm bảo không để những đặc điểm này bị mất đi trong tương lai.
- Phục vụ nghiên cứu di truyền: Các nguồn gen này là nguyên liệu quan trọng trong việc lai tạo và phát triển giống mới, đáp ứng nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
2. Đảm bảo chất lượng giống lâu dài
- Tăng tỷ lệ nảy mầm: Bảo quản đúng cách giúp duy trì khả năng nảy mầm của hạt, đảm bảo năng suất mùa vụ.
- Giảm nguy cơ thoái hóa: Giống được bảo quản đúng cách sẽ không bị thoái hóa theo thời gian, đảm bảo chất lượng ổn định.
3. Ứng phó với rủi ro thiên tai và biến đổi khí hậu
- Nguồn cung dự phòng: Trong trường hợp thiên tai (hạn hán, lũ lụt, dịch bệnh), việc bảo quản giống đảm bảo có sẵn nguồn giống để tái thiết sản xuất.
- Chọn lọc tự nhiên: Bảo quản giống phù hợp với từng vùng sinh thái, giúp tăng khả năng chống chịu trước các yếu tố bất lợi như nhiệt độ tăng cao, đất bị xói mòn hay thiếu nước.
4. Phát triển sản xuất bền vững
- Đảm bảo tính ổn định: Giúp nông dân chủ động trong sản xuất, không phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường giống bên ngoài.
- Giảm chi phí: Việc giữ giống tại chỗ tiết kiệm chi phí mua giống mới mỗi vụ, đặc biệt là các giống cây trồng lai tạo có giá thành cao.
5. Phục vụ lai tạo và cải thiện giống mới
- Đáp ứng nhu cầu thị trường: Các giống lai mới cần phải có những đặc tính ưu việt như thời gian thu hoạch ngắn, năng suất cao, chất lượng dinh dưỡng tốt hoặc chịu được điều kiện canh tác khắc nghiệt.
- Thúc đẩy sáng tạo nông nghiệp: Việc bảo tồn đa dạng nguồn gen tạo điều kiện phát triển các giống mới, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài nước.
6. Bảo vệ giống cây trồng trước sự độc quyền thương mại
- Ngăn chặn sự lệ thuộc: Một số giống cây trồng quý có thể bị kiểm soát bởi các công ty lớn. Việc bảo quản giống tại địa phương giúp nông dân giữ quyền tự chủ.
- Phát triển nông nghiệp địa phương: Lưu trữ giống cây phù hợp với điều kiện địa phương giúp hạn chế việc sử dụng các giống không thích nghi, gây lãng phí tài nguyên.
7. Chia sẻ và gắn kết cộng đồng
- Tăng cường hợp tác: Nông dân có thể trao đổi, chia sẻ giống cây với nhau, tạo điều kiện tiếp cận các giống cây chất lượng tốt.
- Bảo vệ các giống truyền thống: Nâng cao nhận thức về giá trị của giống bản địa, góp phần gìn giữ văn hóa nông nghiệp.
8. Đáp ứng nhu cầu tiêu thụ đặc biệt
- Đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp: Một số giống cây trồng đặc biệt mang giá trị kinh tế cao như gạo đặc sản, rau hữu cơ, hay các loại quả độc đáo, cần được bảo tồn để đáp ứng thị trường ngách.
- Đáp ứng điều kiện khí hậu khắc nghiệt: Các giống cây trồng chống chịu tốt sẽ đảm bảo duy trì sản xuất ngay cả khi điều kiện thời tiết không thuận lợi.
Tìm hiểu thêm
Nguyên nhân giống cây trên thế giới bị mất
- Lãng quên
- Chiến tranh
- Thiên tai – hỏa hoạn, lũ lụt, động đất, sóng thần, hạn hán, v.v…
- Quá trình trồng trọt
- Các phương pháp canh tác mới
- Những khuyến khích của nhà nước và các công ty đề nông dân chuyển sang sử dụng các giống mới.
Lợi ích mang lại
- Để hạt giống mọc tốt
- Tránh không đề hạt giống mọc xấu
- Để giữ giống dược lâu dài – nếu muốn
- Để tiết kiệm tiền mua giống.
- Để có giống theo ý muốn
- Để giữ gìn các loại giống quý truyền thống
- Để giữ được những loại giống tốt trong những điều kiện khác nhau như hạn hán, lũ lụt, bệnh tật, v.v…
- Để gây vài loại giống mới
- Đề chọn những khu vực và thời điểm thích hợp ở địa phương cho việc trồng trọt
- Để chia sẻ hoặc trao đổi các loại giống voi hang xóm.
- Đề chọn những loại giống thích hợp với nhu cầu đỊa phương như năng suất cao, thưa lá, v.v…
- Để có được những loại giống chất lượng cực kỳ tốt
- Để nhà mình sắn có giống cho vụ mùa tới.
