Ngành sản xuất sữa Việt Nam có tiềm năng phát triển lớn trong những năm tới. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu phát triển bền vững, ngành sữa cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng thị trường và ứng phó hiệu quả với các thách thức.
Dưới đây là tình hình sản xuất và tiêu thụ sữa ở Việt Nam năm 2023 – 2024.
Mục lục
Tình hình sản xuất sữa ở Việt Nam
Nhiều năm qua, ngành sữa của Việt Nam nhận được sự quan tâm của Nhà nước và doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư công nghệ, nhiều nhà máy mới với công nghệ hiện đại đã đưa vào sản xuất chế biến. Các đàn bò sữa với giống cao sản đã được nhập khẩu, với nhiều trang trại chăn nuôi theo hướng quy mô lớn gắn với nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp tuần hoàn.
Tính đến nay, cả nước có hơn 1.700 trại bò sữa, với quy mô trung bình 37,4 con/trại và nhiều trang trại nuôi quy mô lớn từ 2.000 con đến vài chục nghìn con. Ngoài ra còn có gần 28.700 hộ chăn nuôi bò sữa… ”.
Tuy vậy, hiện sản xuất sữa nguyên liệu tại Việt Nam mới chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu tiêu thụ trong nước.
Ngành sữa đang đẩy mạnh hiện đại hóa các trang trại bò sữa một cách nhanh chóng. Việt Nam cũng đề ra kế hoạch đáp ứng 60% nhu cầu trong nước đối với sữa tươi, tương ứng dự báo dân số tăng lên 113 triệu người vào năm 2045. Để đáp ứng mục tiêu này, đất nước cần phải phát triển số lượng bò sữa có khả năng sản xuất 5,65 triệu tấn sữa hàng năm.
Có khoảng 24.000 hộ gia đình tham gia chuỗi sản xuất chăn nuôi phục vụ ngành sữa. Đây là một lực lượng rất quan trọng giúp ngành sữa Việt Nam phát triển bền vững. Bởi chăn nuôi hộ gia đình quy mô vừa phải sẽ đỡ phải chịu áp lực về môi trường như các trang trại quy mô tập trung quá lớn. Theo Hiệp hội Sữa Việt Nam, nếu không phát triển chăn nuôi hộ gia đình mà chỉ tập trung vào phát triển trang trại quy mô lớn sẽ gặp rất nhiều khó khăn: thiếu đất đai, nông dân mất đất sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống mưu sinh, năng suất, bệnh tật và nhất là vấn đề môi trường.
Tình hình tiêu thụ sữa ở Việt Nam
Thị trường sữa Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2024
Theo báo cáo của IMARC Group, thị trường sữa Việt Nam sẽ có tốc độ tăng trưởng (CAGR) là 9,40% trong giai đoạn từ 2024 đến 2032.
Nghiên cứu của Statista cũng chỉ ra rằng, dự kiến khối lượng sản xuất sữa tại Việt Nam sẽ đạt 2,53 tỷ kg vào năm 2028. Thị trường sữa dự kiến sẽ có tốc độ tăng trưởng về khối lượng là 5,0% vào năm 2025. Theo đó, khối lượng sữa trung bình mà mỗi người dân tiêu thụ dự kiến đạt khoảng 20,7kg vào năm 2024.
Những xu hướng của thị trường sữa Việt Nam 2023-2024
Tính đến giai đoạn 2023-2024, thị trường sữa Việt Nam có một số điểm đáng chú ý như sau:
Tăng cao nhu cầu tiêu thụ sữa
Theo dự báo của Maybank IBG Research trong năm 2024, ngành công nghiệp sữa của Việt Nam dự kiến sẽ phục hồi với tốc độ tăng trưởng dương về sản lượng. Điều này được dự đoán là do sự phục hồi của nền kinh tế, giúp nâng cao mức độ sẵn sàng và khả năng chi tiêu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm sữa nước và sản phẩm từ sữa.
Đồng thời, việc cải thiện thu nhập và điều kiện sống cũng đã tạo điều kiện cho người tiêu dùng có khả năng chi tiêu cao hơn cho các sản phẩm sữa chất lượng cao.
Sự cạnh tranh khốc liệt giữa ngành sữa
Ngành sữa Việt Nam đang “chứng kiến” sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Hiện nay, đang có khoảng 200 doanh nghiệp hoạt động trong ngành này, trong đó có 40 doanh nghiệp chuyên sản xuất và phân phối sữa. Phần lớn thị phần thuộc về các doanh nghiệp trong nước (khoảng 75%), trong khi phần còn lại thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài (khoảng 25%).
Các doanh nghiệp hàng đầu trong nước bao gồm Vinamilk, TH True Milk, Nutifood, IDP và Mộc Châu Milk. Trong khi đó, các doanh nghiệp hàng đầu nước ngoài bao gồm FrieslandCampina (Hà Lan), Nestlé (Thụy Sĩ), Abbott (Mỹ), Mead Johnson (Mỹ) và Fonterra (New Zealand).
Để giành lấy thị phần và lòng tin của người tiêu dùng, các “ông lớn” trong thị trường sữa đều triển khai những chiến lược kinh doanh riêng, bao gồm đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm, mở rộng mạng lưới phân phối, tăng cường quảng bá và xây dựng thương hiệu, cũng như áp dụng các chính sách giá cả và khuyến mãi hấp dẫn.
Sản phẩm sữa ngày càng phong phú và đa dạng
Ngành sữa Việt Nam ngày càng phong phú về loại hình và chất lượng sản phẩm. Khách hàng có thể lựa chọn từ sữa bột, sữa tươi, sữa đặc, sữa chua đến các sản phẩm sữa chức năng, sữa hữu cơ, sữa không lactose, sữa thực vật, cũng như các sản phẩm sữa kết hợp với trái cây, ngũ cốc, rau củ, hoặc thảo mộc.
Các doanh nghiệp không ngừng đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng, đặc biệt là nhóm đối tượng nhạy cảm như trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú, người già và người bệnh. Đồng thời, chất lượng của sản phẩm được nâng cao liên tục thông qua việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm quốc tế, kiểm soát nguồn nguyên liệu và quy trình sản xuất, cũng như áp dụng các công nghệ tiên tiến và hiện đại.
