Bí quyết bảo quản hành được lâu dài, không bị nấm mốc, sử dụng quanh năm để dùng hoặc buôn bán.
Quy trình thu hoạch, xử lý củ hành
Thu hoạch
Thời điểm thu hoạch: Hành lá khô hoặc héo khoảng 50%, củ chuyển sang màu đỏ và lá ngả 80% là lúc thích hợp để bắt đầu thu hoạch.
Xử lý sau khi nhổ:
- Củ hành được xử lý ngay sau khi nhổ lên từ đất. Củ hành được chất thành lớp ngoài đồng và dùng lá đậy lại.
- Bước này gọi là “xử lý ổn định củ hành”, giúp củ hành tự khô và quá trình này kéo dài từ 10–15 ngày, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết (nhiệt độ tốt nhất từ 25–40°C).
Kiểm tra cuống củ hành:Sau khi xử lý, cuống của củ hành cần phải khô và thắt chặt lại. Người nông dân thường kiểm tra bằng cách dùng hai ngón tay xoay quanh cuống và cảm nhận xem cuống có thắt chặt chưa.
Lưu ý khi thu hoạch:
- Chỉ nên thu hoạch hành vào những ngày khô ráo để tránh củ hành bị ẩm ướt hoặc bị hư hỏng trong quá trình bảo quản.
- Củ hành sau khi nhổ lên cần được giũ sạch đất, cho vào giỏ và chuyển về nơi bảo quản. Cẩn thận không làm xây xát hoặc dập vỏ ngoài, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng bảo quản trong giai đoạn tồn trữ.
Thu hoạch vụ tháng 2-3: Đối với hành sản xuất vụ tháng 2-3 dương lịch, các điều kiện thời tiết cần phải được theo dõi kỹ càng để đảm bảo củ hành được thu hoạch và xử lý đúng cách, giúp duy trì chất lượng khi bảo quản.
Phơi khô
Việc vận chuyển và bảo quản củ hành cần được tiến hành cẩn thận để tránh làm hư hỏng và giập.Trước khi tồn trữ, hành được hong khô ở 30– 40 độ C, lúc cuối nâng lên 45 độ C cho đến khi vỏ ngoài đạt độ ẩm 14– 16 % bằng cách phơi hoặc sấy.
Xử lý tạp chất, bó hoặc cho vào bao bì
Quá trình này cần thực hiện các biện pháp sau:
- Làm vệ sinh: cắt bỏ những phần không cần thiết để giảm rủi ro hư hỏng.
- Phân loại: bỏ củ chưa đúng lứa, không lá hoặc cuống bị gãy, sâu, dập, trầy xước.
- Bó hoặc cho vào bao bì: củ hành được bó với các mức khối lượng 1kg, 2kg, 5kg hoặc cho vào bao bì với các mức phần trăm đục lỗ 0,1% ; 0,3% và 0,5% và khối lượng mỗi bao bì là 1kg. Khi cho vào bao bì củ hành phải được cắt bỏ phần lá và rể
Cách bảo quản hành
Bảo quản ở nhiệt độ thường
Đối với số lượng nhỏ
Cất hành trong túi lưới, rổ hoặc giỏ dây:
- Dùng túi lưới hoặc rổ giỏ có các lỗ thông thoáng giúp không khí dễ lưu thông. Điều này ngăn hành bị ẩm thấp, thối hay nhũn.
- Việc tạo ra các khoảng trống và lỗ thoát khí giúp hành “thở”, giảm khả năng phát sinh mốc hoặc vi khuẩn.
Sử dụng dây treo:
- Nếu không có túi lưới, bạn có thể buộc hành vào một sợi dây dài và treo ở nơi thông thoáng, tránh ẩm ướt.
- Cách này giúp đảm bảo hành không bị giập hoặc thối do thiếu không khí lưu thông.
Đối với số lượng lớn
Thông gió tự nhiên:
- Thông gió tự nhiên là phương pháp sử dụng sự chênh lệch nhiệt độ và áp suất không khí. Không khí nóng nhẹ sẽ di chuyển lên trên, còn không khí lạnh sẽ xuống dưới, tạo ra sự đối lưu tự nhiên.
- Phương pháp này có thể ứng dụng trong kho lưu trữ có sự thay đổi nhiệt độ theo mùa, nhưng nó phụ thuộc vào điều kiện môi trường bên ngoài.
Thông gió cưỡng bức:
- Thông gió cưỡng bức là việc sử dụng hệ thống quạt hoặc máy móc để đẩy không khí lưu thông nhanh chóng, duy trì nhiệt độ và độ ẩm ổn định trong không gian bảo quản.
- Cấu tạo của hệ thống: Thường có các rãnh hút gió ở dưới sàn nhà, có khe hở rộng khoảng 2m, giúp không khí lưu thông hiệu quả. Quạt ly tâm với lưu lượng khí 50m³/tấn nguyên liệu mỗi giờ sẽ giúp thay đổi không khí trong kho từ 20–30 lần mỗi giờ.
- Hệ thống thông gió cưỡng bức có thể xử lý khối lượng lớn, lên tới 1.000 tấn hành, với chiều cao kho khoảng 4,5–4,8m.
Bảo quản nhiệt độ lạnh
Có thể làm lạnh bằng các phương pháp sau:
Kho lạnh bảo quản: Là dạng phổ biến nhất hiện nay. Dạng kho này làm lạnh bằng cách đảo trộn không khí lạnh trong môi trường. Kho lạnh thường là dạng nhà một tầng có dung tích khác nhau. Có nhiều cách làm lạnh phòng bảo quản: đặt trực tiếp dàn bốc hơi trong kho lạnh, đặt dàn nước muối, thổi không khí lạnh vào kho,…
Làm lạnh cưỡng bức: Thường để hạ nhanh nhiệt độ nông sản sau thu hoạch. Bằng Việc tạo ra sự chênh lệch áp suất không khí cao giữa các vị trí của khối sản phẩm bảo quản, luồng không khí lạnh được thổi sâu vào khối nguyên liệu và nhanh chóng lấy nhiệt độ ra khỏi nguyên liệu. Thời gian làm lạnh chỉ bằng 1/6 đến 1/10 thời gian cần thiết cho kho lạnh làm việc.
Làm lạnh bằng nước lạnh: nông sản tiếp xúc trực tiếp với nước lạnh đang chuyển động để hạ thấp nhiệt độ. Biện pháp này cũng có tốc độ làm lạnh nhanh.
Làm lạnh chân không: Là phương pháp làm lạnh theo nguyên tắc bay hơi. Sản phẩm được đặt trong một môi trường kín hoàn toàn. Không khí sẽ được bơm ra khỏi môi trường này để giảm áp suất. Khi áp suất hạ xuống thì nước trong nông sản bay hơi. Cứ 1% lượng nước bốc hơn thì nhiệt độ giảm xuống ở mức 60 C ở mức áp suất 4,6 mm.
Phương pháp cải biến khí quyển
Tồn trữ trong bao bì màng, bao gói hoặc các nguyên liệu dùng để bao gói thường được chọn lựa. Thông thường,nguyên liệu rau quả có thể được bảo quản bằng nhiều loại màng khác nhau và tính thẩm thấu của các màng cũng khác nhau.
- Màng polyetylen: cho oxy, dầu mỡ thấm qua. Mức độ thấm khí còn tùy thuộc vào độ dày của màng polyetylen.
- Màng polyvinilclorua: không cho hơi nước, không khí, mỡ và nước muối thấm qua.
- Màng xelophan: cho tia cực tím đi qua dễ dàng, ít cho oxy, khí carbonic và dầu mỡ tinh dầu qua nhưng lại hút ẩm và cho hơi ẩm đi qua.
Sử dụng thuốc hóa học
Liều lượng pha trộn thuốc: Trộn 50Kg bột Talc(Hydrated Magnesium Silicate:Mg3SI4O10(OH)2 và cũng có sự hiện diện của nhôm, sắt và canxi trong hợp chất) và 2Kg Mipcin(C11H15O2N) hoặc 200cc Sherpa sử dụng cho 1.000 Kg hành sau đó nhúng bó hành và xoay đều để thuốc thấm vào bên trong bó hành.
Sau khi xử lý thuốc xong, có thể treo củ hành lên cây đòn hoặc chắt lên vỉ ở độ cao khoảng 1,5m. Chú ý nơi tồn trữ phải thoáng mát, không ẩm quá.
