Việc áp dụng kỹ thuật thu hái và bảo quản hoa cúc sau thu hoach đúng cách, sẽ giúp hoa tươi lâu hơn và tăng giá trị thương mại của hoa.
Mục lục
Trước khi thu hoạch 7-10 ngày người trồng cần bón bổ sung thêm một đợt phân bón cho cây. Pha loãng phân lân và kali với nước sạch tưới cho cây liều lượng 150kg supe lân, 60kg kali clorua tưới cho 1 ha. Đối với 1 sào Bắc Bộ sử dụng 5,5 kg supe lân 2,5 kg kali clorua và kết hợp phun thuốc trừ sâu bệnh hại nếu trên cây có hiện tượng.
Trước khi cắt hoa đi tiêu thụ 1 ngày cần tưới nước đẫm cho cây để cho cây có đầy đủ nước trước khi cắt cành. Khi tưới nước cho cây hoa cúc chỉ nên tưới vào gốc cây, không nên tưới lên cánh hoa tránh giập nát cánh hoa và đọng nước gây úng hoa.
Hoa thu hoạch tốt nhất vào buổi sáng sớm khi cành hoa còn sung nhựa, nhiều nước hay vào lúc chiều râm mát để tránh sự bốc hơi nước của hoa. Tuyệt đối không nên thu hoạch vào giữa trưa vì lúc này nhiệt độ cao, ánh sáng mạnh sẽ làm cho cành hoa héo tàn nhanh.
Thu hoạch khi hoa đã nở hoàn toàn hoặc nở khoảng 2/3 số cánh với các giống cúc đơn (1 bông/cây) và nở 2/3 số hoa/cành với cúc chùm (nhiều bông/cây).
Ở vị trí cắt cần chú ý nên cách mặt đất 5-10cm, dùng dao sắc cắt vát. Khi cắt xong dốc ngược cành xuống để tránh tình trạng nước giống và thoát hơi nước nhanh và tránh được tình trạng những bông hoa đã nở không bị gãy, dập.
Lưu ý:
- Sau khi cắt hoa xong không nên đặt hoa cắt lên trên mặt đất, nơi bẩn và tránh làm giập ná hoa, như vậy cành rất dễ các vi khuẩn và nấm gây hại xâm nhập vào các cành hoa, làm cành nhanh bị hư hỏng, thối nhũn.
- Hoa thu hoạch nên cắm ngay vào nước khử ion hoặc tốt nhất nên cắm ngay vào dung dịch bảo quản và chuyển vào buồng hạ nhiệt để xử lý hoa.
- Khi thu hoạch hoa cúc cần chú ý đến độ tươi héo của hoa và hoa nở của cây để có thể tiến hành cắt cây hoa.
- Khi cắt cành cần chú ý đến thời gian cắt cũng như kỹ thuật cắt tỉa cho đúng kỹ thuật.
Nên loại bỏ hoa, lá bị giập, sâu bệnh hại, cành héo, cành nở không đồng đều, cành bị cong vẹo,… những cành không đảm bảo về độ thẩm mỹ cũng như kích thước hoa mà người tiêu dùng yêu cầu. Những cành đạt tiêu chuẩn chất lượng nên chia, phân loại theo đô tuổi của hoa. Có thể chia hoa theo hai loại như sau:
Dùng bình xịt, phun sương tưới ít đẫm lá nhưng không nên để đọng nước trên mặt hoa, sau đó đưa vào chỗ mát, kín gió hay phòng lạnh để bảo quản.
Tránh đọng nước trên mặt hoa sẽ tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, khi nhiệt độ của hoa xuống 5°C, xếp từng bông vào giá đựng, khi bề mặt lá và hoa không còn đọng nước thì tiến hành bó.
Các thùng hoa xếp trong kho bảo quản phải đảm bảo độ thông thoáng để không khí của kho có thể lưu thông dễ dàng đến các thùng đựng hoa. Giữa các lớp hay các chồng để các khe hở 5 – 10 cm.
Nhiệt độ trong kho duy trì 2 – 5°C, độ ẩm tương đối 85% nhằm giảm cường độ hô hấp của hoa và các hoạt động trao đổi khác, giảm sự hao hụt chất khô dự trữ trong hoa, sự thoát hơi nước, sự sản sinh cũng như tác động của Etylen và giảm sự sinh trưởng của nấm, khuẩn gây hại.
Lưu ý: Hoa sau khi thu hoạch rất dễ bị các hư tổn và vi khuẩn xâm nhập, chính vì vậy khi đưa hoa về phòng đông lạnh để bảo quản nên cắt thân hoa lại một lần nữa khoảng 1-1,5 cm để cây hoa sạch bệnh, ngâm trong nước ấm 33-38oC trong khoảng 20 phút.
Cách 1:
Sau khi phân loại cành, ngâm vào dung dịch STS (Silverthiosulphate) 0,1%, ngập sâu 8 – 10 cm chiều dài cành, trong thời gian 10 phút, dùng bình phun mù, phun ướt đẫm lá, không để nước đọng trên hoa.
Ngoài ra có thể sử dụng một số dung dịch bảo quản khác như đường Saccaroza 2 – 5%, 8 – HQC (8 Hyđroxy quinoline citrate) 200 ppm hoặc Chlorin 5- 10 ppm, BA (Benzyl Ađenin) 2- 5 ppm, bổ sung thêm axit Citric để pH của dung dịch từ 3 – 3,5. Thời gian cắm 5- 10 giờ trong dung dịch trên và để nhiệt độ khoảng 10°c, độ ẩm 85 – 90%.
Cách 2:
Ngâm trong thùng dung dịch có chứa 1% đường, một chất Biocide (AgNO3 50ppm), một chất Axit hóa (Axit citric 200 – 600 ppm) hoặc sunphat nhôm.
Đường là chất dưỡng cây có thể thay thế phần thức ăn dự trữ cho hô hấp, trong khi đó Biocide sẽ hạn chế vi trùng làm hỏng thân hoa, chất axit hóa giúp làm giảm độ pH trong nước xuống 3,5 – 4,5. Nước được dùng xử lý phải là nước tinh khiết, độ kiềm là muối thấp, nên dùng nước đã ion hóa, không nên dùng nước máy vì chất Clo trong nước thường làm hoa chóng hỏng.
Ngoài những chất trên các hooc môn như N – 6 Benzyladenine 10 – 20 ppm và chất tạo ẩm như Sodium hypochlorit 4ppm cũng nên thêm vào để kéo dài thời gian bảo quản hoa.
Cách 3:
Việc bảo quản hoa cúc khô đúng cách sẽ đảm bảo rằng hoa cúc có thể sử dụng được lâu mà vẫn duy trì được hương vị, đặc tính bên trong thành phần.
So với việc sử dụng hộp để bảo quản, việc sử dụng túi nilong để bảo quản trà hoa cúc có phần đơn giản và tốn ít chi phí hơn rất nhiều.
Muốn bảo quản hoa cúc khô trong ngăn mát tủ lạnh, chia hoa cúc thành những phần nhỏ, chỉ lấy lượng hoa vừa đủ để sử dụng rồi lại tiếp tục bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh