Cách kiểm tra và nạp dầu bôi trơn máy nén điều hòa
Sau một khoảng thời gian hoạt động, dầu máy nén trong hệ thống lạnh sẽ trải qua quá trình chịu nhiệt ở áp suất cao và tuần hoàn liên tục bên trong hệ thống đường ống dẫn môi chất lạnh. Điều này dẫn đến việc dầu bôi trơn mất đi chất lượng ban đầu hoặc bị hao hụt trên đường ống. Khi đó, cần kiểm tra và bơm bổ sung dầu cho máy nén để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và tránh hư hỏng do thiếu bôi trơn.
Cách kiểm tra dầu bôi trơn máy nén điều hòa
Để kiểm tra lượng dầu bên trong máy nén có đủ hay không, phương pháp dựa vào sự bay hơi của dầu được thực hiện như sau:
- Cấp nguồn cho máy nén: Cho máy nén chạy bình thường.
- Kiểm tra lực đẩy của máy nén: Sử dụng ngón tay để bịt kín đường đẩy của máy nén. Nếu cảm nhận thấy lực đẩy quá lớn khiến không thể giữ được nữa, buông tay ra.
- Quan sát dầu phun ra: Khi buông ngón tay khỏi đường đẩy, dầu sẽ phun ra. Dùng lòng bàn tay hứng để kiểm tra dấu hiệu dầu.
- Thiếu dầu: Nếu dầu bay hơi và không có dầu bám trên lòng bàn tay, chứng tỏ máy nén thiếu dầu.
- Dầu vừa đủ: Nếu dầu bay hơi và bám trên tay ở dạng sương hoặc hạt li ti, dầu trong máy nén đủ.
- Dư dầu: Nếu dầu bám ở dạng lỏng trên tay, máy nén đang dư dầu.
Phương pháp này giúp kiểm tra nhanh chóng, nhưng cũng cần thận trọng khi thực hiện để tránh tai nạn do dầu phun ra mạnh.
Quy trình nạp dầu bôi trơn máy nén
Trong hệ thống máy lạnh sử dụng máy nén rotor lăn, quá trình nạp dầu bôi trơn được thực hiện khác với máy nén piston. Quy trình chi tiết như sau:
Bước 1: Loại bỏ dầu cũ
Tắt máy nén: Đảm bảo máy ngừng hoạt động hoàn toàn.
Xả dầu cũ: Tháo hết dầu từ bể chứa dầu, hệ thống tuần hoàn, và các đường ống.
- Chờ dầu giãn nở và chảy ra hết, xả dầu vào bể dầu thải.
- Tháo các phin lọc, van, và đoạn ống cong nơi dầu thường đọng lại để xả sạch dầu.
- Kiểm tra, vệ sinh bể chứa dầu và đáy máy nén nơi có thể đọng cặn bẩn.
Làm sạch hệ thống: Đảm bảo rằng hệ thống không còn dầu cũ trước khi nạp dầu mới.
Bước 2: Nạp dầu mới
Kiểm tra bể chứa dầu: Trước khi nạp dầu mới, đảm bảo bể chứa dầu, bể giãn nở, và toàn bộ hệ thống đều sạch sẽ và không còn tồn dư dầu cũ.
Nạp dầu vào đường đẩy máy nén:
- Khác với máy nén piston, máy nén rotor lăn hoạt động dựa trên việc nén môi chất lạnh từ đường hút, vì vậy dầu phải được nạp vào đường đẩy của máy nén.
- Nếu nạp vào đường hút, dầu có thể bị ứ đọng tại bình tách lỏng, không được phân phối đều đến các chi tiết máy, dẫn đến tình trạng hỏng hóc máy nén.
- Quá trình nạp dầu: Đảm bảo hệ thống tắt hoàn toàn và nạp dầu vào máy nén thông qua đường đẩy. Kiểm tra kỹ hệ thống thông gió và áp suất để đảm bảo ổn định trong suốt quá trình nạp.
Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống: Sau khi nạp dầu, kiểm tra các phin lọc, hệ thống van, và các thiết bị để đảm bảo dầu mới được phân phối đều trong toàn hệ thống.

Lưu ý:
- Khi nạp dầu bôi trơn vào máy nén, phải nạp vào đường đẩy và cắt điện hoàn toàn vào máy nén.
- Khác với máy nén piston, máy nén rotor khi hoạt động sẽ hút môi chất thẳng vào máy nén sau đó nén ra không gian bên trong. Do đó, không thể nạp dầu vào đường hút; nếu nạp vào đường hút, dầu sẽ bị ứ đọng tại bình tách lỏng, không vào được các chi tiết máy dẫn đến hư hỏng.
- Nếu bơm trực tiếp vào hệ thống, mở các van thông gió (nếu có) và kiểm tra áp suất trong hệ thống tuần hoàn để đảm bảo ổn định.
Chu kỳ thay dầu bảo dưỡng
- 1 tháng/lần: Cho các máy điều hòa công suất nhỏ, dùng trong gia đình hoặc không gian nhỏ.
- 3 tháng/lần: Phù hợp với các máy điều hòa công suất lớn hơn, hoạt động liên tục.
- 6 tháng – 1 năm/lần: Áp dụng cho các hệ thống cần bảo dưỡng định kỳ ít hơn.
*Nguồn tham khảo: Tự động điều khiển các quá trình nhiệt lạnh – Nguyễn Tấn Dũng, Trịnh Văn Dũng