Cách bảo quản và vận chuyển nước đá
Có nhiều phương pháp bảo quản nước đá : bảo quản trong kho, bảo quản trong thùng chứa, silo, dự trữ lạnh trong bể nước hoặc bể nước muối lạnh dưới dạng cháo lạnh…
Đá khối
Bảo quản đá khối thường được thực hiện trong các kho lạnh. Các kho này được thiết kế cách nhiệt và có dàn lạnh được lắp đặt sát trần, với nhiệt độ duy trì từ -2 đến -4°C.
Quy trình bảo quản:
- Khi đá được tháo ra từ bể, công nhân sẽ đẩy khối đá đến cuối bàn tháo.
- Đá sẽ trượt xuống bàn trượt có độ nghiêng từ 7 đến 10% để vào kho đá.
- Trong kho, có các cơ cấu nâng hạ giúp nâng đá lên độ cao cần thiết.
- Sau khi nâng, công nhân sẽ sắp xếp các khối đá vào vị trí phù hợp trong kho.
Hình 1 mô tả một kho đá với cơ cấu nâng hạ đơn giản đưa đá vào kho và lấy đá ra khỏi kho.
Trong một số trường hợp, đá khối có thể được sử dụng trực tiếp, chẳng hạn như để xếp vào các toa tàu lạnh. Tuy nhiên, phần lớn đá khối sẽ được xay nhỏ trước khi sử dụng.
- Máy xay đá: Hình 2 giới thiệu máy xay đá của Searefico, có khả năng xay đá với kích thước đưa vào là 1/2 cây (25kg).
- Trạm tiếp đá: Hình 3 mô tả trạm tiếp đá cho các toa tàu hoả lạnh của Mỹ, nơi đá khối được đưa lên băng tải đến trạm xay, rồi sau đó được chuyển vào các toa tàu lạnh qua các ống tiếp đá.
Đá mảnh
Đá mảnh thường được bảo quản trong các thùng chứa hoặc silô, không giống như đá khối được xếp chồng lên nhau. Thể tích cần thiết để chứa một tấn đá khác nhau tùy loại:
- Đá mảnh: 2,13m³/t
- Đá ống: 1,87m³/t
- Đá xay từ cây đá: 1,59m³/t
- Đá cây (xếp trên giá gỗ): 1,92m³/t
Các loại đá mảnh và đá vụn có xu hướng vón cục. Cần lưu ý rằng ở áp suất cao, nước đá có thể tan thành nước ở nhiệt độ dưới 0°C. Khi chứa đá ở độ cao lớn, các mảnh đá ở dưới cùng sẽ chịu lực ép lớn, khiến các cạnh của chúng võ nhỏ ra. Tuy nhiên, do nhiệt độ quá lạnh, khi không còn chịu lực ép, chúng đông lại và kết thành cục lớn. Vì vậy, cần phải đề phòng sự vón cục để các thùng chứa đá lớn và silô hoạt động hiệu quả.
1 – Máy sản xuất đá mảnh ; 2 – Silo chứa đá bằng tôn ; 3 – Xích văng ; 4 – Truyền động của xích văng ; 5 – Băng tải lấy đá ; 6 – Dàn bay hơi làm lạnh phòng ; 7 – Cách nhiệt
- Thùng chứa và silô nhỏ: Những thùng này dùng để chứa đá mảnh trong thời gian ngắn mà không cần làm lạnh bổ sung. Chúng chỉ cần được cách nhiệt tốt để giữ độ lạnh của nước đá, tránh vón cục.
- Thùng chứa và silô lớn: Cần phải có hệ thống làm lạnh bổ sung. Theo kinh nghiệm, để tránh vón cục, nhiệt độ trong thùng chứa hoặc silô cần thấp hơn nhiệt độ nước đá khoảng 2 độ. Ví dụ, nếu đá mảnh có nhiệt độ -7 đến -8°C, thì nhiệt độ trong thùng chứa phải là -9 đến -10°C. Cửa tháo đá cần phải hoàn toàn kín khi không sử dụng.
Các silô chứa đá mảnh có dung tích lên đến 800 tấn và silô chế tạo sẵn có dung tích lên đến 100 tấn. Máy làm đá mảnh được lắp đặt trực tiếp trên silô, và đá sản xuất ra sẽ rơi trực tiếp vào silô, được lấy ra bằng vít tải và chuyển đến phương tiện vận chuyển qua băng tải. Đối với silô lớn, có thể trang bị thêm xích văng để phá đá cục kết dính và loại bỏ các hốc rỗng.
Máy cháo đá
Cháo đá là loại nước đá tuyết lẫn nước, có dạng sền sệt như cháo. Nó tan nhanh và cung cấp một lượng lạnh lớn hơn so với nước lạnh thông thường.
Quy trình sản xuất:
- Máy cháo đá được đặt trên bể nước.
- Nước sẽ được bơm phun lên bề mặt lạnh, và dao nạo sẽ nạo đá rơi xuống bể, tạo thành hỗn hợp cháo đá.
- Cháo đá sau đó được bơm đến nơi sử dụng, trong khi nước ấm từ nơi tiêu thụ quay trở lại bể.
Ngoài ra, có thể sử dụng dàn bay hơi kiểu ống hoặc kiểu tấm đặt trong bể, kết hợp với bơm khuấy để tạo ra cháo đá.
*Nguồn tham khảo: Kỹ thuật lạnh ứng dụng – Nguyễn Đức Lợi
