Cách nạp ga cho hệ thống lạnh

Nạp môi chất, hay còn gọi là nạp gas lạnh, là một công đoạn quan trọng trong việc bảo trì hệ thống lạnh. Môi chất đóng vai trò thiết yếu trong việc làm mát, giúp hệ thống hoạt động hiệu quả. Việc nạp môi chất không chỉ duy trì hiệu suất của hệ thống mà còn kéo dài tuổi thọ của các thiết bị, giảm nguy cơ hỏng hóc.

Xác định lượng môi chất cần nạp 

Việc nạp môi chất vào hệ thống lạnh là một quy trình quan trọng, và việc xác định chính xác lượng môi chất cần thiết là rất cần thiết để đảm bảo hiệu suất hoạt động của hệ thống. Nếu nạp quá nhiều hoặc quá ít đều có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng.

Ảnh hưởng của việc nạp gas không đúng cách

Nếu nạp môi chất quá ít

• Môi chất không đủ cho hoạt động bình thường của hệ thống, dẫn đến dàn lạnh không đủ môi chất.
• Năng suất lạnh giảm.
• Chế độ làm lạnh không đạt yêu cầu (thời gian kéo dài, nhiệt độ không đạt).
• Lưu lượng tiết lưu giảm, dẫn đến độ quá nhiệt tăng và nhiệt độ đầu đẩy tăng lên.

Nếu nạp môi chất quá nhiều

• Bình chứa không chứa hết, dẫn đến một lượng lỏng nằm ở thiết bị ngưng tụ.
• Giảm diện tích trao đổi nhiệt.
• Áp suất ngưng tụ tăng, có thể dẫn đến máy bị quá tải.

Cách xác định lượng gas cần nạp

Có nhiều phương pháp để xác định lượng môi chất cần nạp. Tuy nhiên, cách xác định hợp lý và chính xác nhất là dựa trên từng thiết bị khi hệ thống đang hoạt động.

• Xác định trạng thái của môi chất: Chỉ cần xác định lượng lỏng ở thiết bị khi hệ thống đang hoạt động ở chế độ nhiệt bình thường.
• Tính toán khối lượng lỏng: Sau khi xác định khối lượng lỏng, có thể nhân thêm 10-15% để tính đến môi chất ở trạng thái hơi.

Tỷ lệ phần trăm chứa môi chất lỏng trong các thiết bị

Tính khối lượng môi chất

Tính khối lượng môi chất trên hệ thống:

Khối lượng môi chất ở trạng thái lỏng trên toàn hệ thống được tính bằng công thức: 𝐺₁ = Σ𝑎_𝑖.𝑉_𝑖.𝜌_𝑖

​Trong đó:

• a_i​: Số lượng phần trăm không gian chứa lỏng ở từng thiết bị (%)
• 𝑉_𝑖​: Dung tích của thiết bị thứ i (m³)
• 𝜌_𝑖​: Khối lượng riêng của môi chất lỏng ở trạng thái của thiết bị thứ i (kg/m³)

Tính khối lượng môi chất cần nạp

Khối lượng môi chất của hệ thống thường nhiều hơn lượng môi chất 𝐺₁​ do còn một lượng môi chất ở trạng thái hơi. Lượng này chiếm khoảng 10-15% lượng lỏng. Vì vậy, tổng lượng môi chất cần nạp được tính như sau: 𝐺 = 𝐺₁.𝑘_k

Trong đó:

• $k$: Hệ số dự phòng tính tới lượng môi chất ở trạng thái hơi trong các thiết bị.

Nạp môi chất cho hệ thống lạnh

Có 2 phương pháp nạp môi chất : Nạp theo đường hút và nạp theo đường cấp dịch 

Nạp theo đường hút

Nạp môi chất theo đường hút là phương pháp thường được áp dụng cho các hệ thống máy lạnh nhỏ. Dưới đây là các đặc điểm, thao tác và lưu ý khi thực hiện quy trình này.

Đặc điểm

• Trạng thái nạp: Môi chất được nạp ở trạng thái hơi.
• Số lượng và thời gian: Lượng môi chất nạp vào thường ít và thời gian nạp lâu.
• Áp dụng cho máy công suất nhỏ: Phương pháp này chỉ phù hợp cho các máy lạnh có công suất nhỏ.
• Thực hiện khi hệ thống đang hoạt động: Việc nạp môi chất diễn ra trong khi hệ thống đang hoạt động để đảm bảo hiệu quả.

Các thao tác nạp

1. Nối bình môi chất: Kết nối bình chứa môi chất vào đầu hút của máy nén thông qua bộ đồng hồ áp suất.
2. Đuổi không khí: Sử dụng môi chất để đuổi hết không khí trong ống nối trước khi bắt đầu nạp.
3. Mở van nối: Mở từ từ van nối để cho môi chất đi theo đường ống hút vào hệ thống.
4. Theo dõi hoạt động:
   • Theo dõi lượng băng bám trên thân máy.
   • Kiểm tra dòng điện của máy nén và đảm bảo áp suất đầu hút không vượt quá 3 kg/cm².
   • Nếu áp suất hút lớn, có thể dẫn đến tình trạng quá dòng.

Lưu ý quan trọng

• Tránh ngập lỏng: Khi nạp môi chất, cần chú ý không để lỏng bị hút về máy nén, vì điều này có thể gây ra hiện tượng ngập lỏng rất nguy hiểm. Để tránh điều này, đầu hút chỉ được nối vào phía trên của bình, tức là chỉ hút hơi về máy nén.
• Vị trí đặt bình: Không được dốc ngược hoặc nghiêng bình trong khi nạp. Tốt nhất, bình môi chất nên được đặt thấp hơn máy nén để đảm bảo an toàn.
• Theo dõi lượng môi chất: Trong quá trình nạp, có thể theo dõi lượng môi chất bằng cách đặt bình chứa trên cân đĩa để kiểm soát chính xác lượng môi chất đã nạp vào.

Nạp theo đường cấp dịch

Đặc điểm

• Trạng thái nạp: Môi chất được nạp ở dạng lỏng.
• Số lượng nạp: Lượng môi chất nạp vào thường nhiều.
• Thời gian nạp: Thời gian nạp nhanh hơn so với phương pháp nạp qua đường hút.
• Áp dụng cho hệ thống lớn: Phương pháp này chủ yếu được sử dụng cho các hệ thống lạnh có công suất lớn.

Thao tác thực hiện

1. Mở các van: Bình thường, các van (1), (2), và (3) mở, trong khi các van (4) và (5) đóng. Môi chất sẽ được cấp đến dàn bay hơi từ bình chứa cao áp.
2. Đóng van khi nạp: Khi cần nạp môi chất, đóng van (1) và (4). Môi chất sẽ từ bình môi chất đi qua van (5), vào van (2), qua bộ lọc, và ra van (3) đến thiết bị bay hơi.
3. Sửa chữa bộ lọc: Khi thay thế, sửa chữa hoặc bảo dưỡng bộ lọc, hệ thống vẫn có thể hoạt động bằng cách đóng các van (2), (3) và (5). Môi chất từ bình chứa sẽ đi qua van (1) và van (4) đến dàn bay hơi.
4. Nạp thêm môi chất: Trong trường hợp này, vẫn có thể nạp thêm môi chất bằng cách đóng các van (1), (2), và (3), sau đó mở các van (4) và (5). Môi chất sẽ từ bình nạp đi qua van (5) và (4) vào hệ thống.

Lưu ý

• Tránh ngập lỏng: Cần chú ý không để môi chất lỏng bị hút về máy nén, gây ra hiện tượng ngập lỏng rất nguy hiểm. Để đảm bảo điều này, đầu hút chỉ nên nối vào phía trên của bình chứa, tức là chỉ hút hơi về máy nén. Không nên dốc ngược hoặc nghiêng bình trong khi nạp; tốt nhất là đặt bình môi chất thấp hơn máy nén.
• Theo dõi lượng môi chất: Trong quá trình nạp, có thể theo dõi lượng môi chất bằng cách đặt bình chứa trên cân đĩa để kiểm soát chính xác lượng môi chất đã nạp vào.

a)- Bình môi chất; b- Bộ đồng hồ nạp môi chất; c- Bình chứa; d- Bộ lọc ẩm