Vận hành hệ thống lạnh có sử dụng thiết bị PLC

PLC (Bộ điều khiển logic khả lập trình) đóng vai trò quan trọng trong việc tự động hóa và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của hệ thống lạnh.

Tìm hiểu cấu tạo, hoạt động của hệ thống lạnh

Cấu trúc và hoạt động của PLC

Cấu trúc

Một hệ thống lập trình cơ bản phải gồm có hai phần: khối xử lý trung tâm (Central Processing Unit: CPU) và hệ thống giao tiếp vào/ra (Input/Output).

Input Area: các tín hiệu nhận vào từ các thiết bị đầu vào bên ngoài (Input Devices) sẽ được lưu trong vùng nhớ này.

Output Area: Các lệnh điều khiển đầu ra sẽ được lưu trong vùng nhớ này. Các mạch điện tử trong PLC sẽ xử lý lệnh và đưa ra tín hiệu điều khiển thiết bị ngoài.

CPU: Là nơi xử lý mọi hoạt động của PLC bao gồm việc thực hiện chương trình.

Khối điều khiển trung tâm (CPU) gồm ba phần: Bộ xử lý, hệ thống bộ nhớ và hệ thống nguồn cung cấp.

Processo (bộ xử lý): nơi thực hiện chương trình.

Memory (bộ nhớ): Là nơi lưu chương trình điều khiển và các trạng thái trung gian trong quá trình thực hiện.

Power Supply (bộ nguồn): có nhiệm vụ chuyển đổi điện áp AC thành điện áp thấp cho bộ vi xử lý và cho các mạch điện trong các module còn lại. Các điện áp ra thường là 5V để cung cấp cho các vi xử lý, 24V để cấp cho các module.

Có hai loại bộ nhớ như sau: 

  • Bộ nhớ RAM (Random Access Memory): RAM là bộ nhớ chính trong mọi máy tính kể cả PLC. Bộ nhớ RAM có lợi điểm là dung lượng lớn nhưng giá rẻ. RAM là loại bộ nhớ có thể đọc/ghi chương trình dễ dàng. Tuy nhiên dữ liệu trong RAM sẽ bị xóa sạch khi sự cố về điện. Vì vậy muốn lưu trữ chương trình trong bộ nhớ RAM thì người ta nuôi bộ nhớ Ram bằng một nguồn pin. 
  • Bộ nhớ ROM (Read Only Memory): ROM là bộ nhớ chỉ đọc. Bộ nhớ ROM đặc tính trái ngược với bộ nhớ RAM là rất khó xóa nên khi gặp sự cố về điện thì nội dung chương trình vẫn lưu trong bộ nhớ.

Hoạt động của PLC

Được chia làm 3 giai đoạn: 

  • Giai đoạn 1: Đọc dữ liệu ngõ nhập – hay còn gọi là đầu vào – (dạng Binary hoặc Analog) vào PLC và lưu trữ trong bộ nhớ (lưu trữ ở dạng Binary
  • Giai đoạn 2: Xử lý dữ liệu theo trật tự logic sẽ được lưu trữ trong bộ nhớ.
  • Giai đoạn 3: Xuất kết quả ra ngoài PLC, tín hiệu ngõ ra PLC sẽ đưa đến cơ cấu chấp hành. Hệ thống các cổng vào/ra dùng để đưa các tín hiệu ngoại vi vào CPU. Thiết bị đầu vào: nút nhấn on, off, reset, tín hiệu nhiệt độ, áp suất, các thiết bị bảo vệ. Thiết bị đầu ra: cuộn dây contactor, thiết bị hiển thị như đèn còi.
Sơ đồ kết nối PLC 
Sơ đồ kết nối PLC

Sau khi nhận được tín hiệu ở ngõ vào thì CPU sẽ xử lý và đưa các tín hiệu điều khiển qua module xuất ra các thiết bị được điều khiển. 

Trong suốt quá trình hoạt động, CPU đọc hoặc quét (scan) dữ liệu hoặc trạng thái của thiết bị ngoại vi thông qua ngõ vào, sau đó thực hiện các chương trình trong bộ nhớ như sau: một bộ đếm chương trình sẽ nhặt lệnh từ bộ nhớ chương trình đưa ra thanh ghi lệnh để thi hành chương trình ở dạng STL (StatemenList-dạng lệnh liệt kê) sẽ được dịch ra ngôn ngữ máy cất trong bộ nhớ chương trình, CPU sẽ gửi hoặc cập nhật tín hiệu tới các thiết bị, được thực hiện thông qua module xuất. 

Một chu kỳ gồm đọc tín hiệu ngõ vào, thực hiện chương trình và gửi cập nhật tín hiệu ở ngõ ra được gọi là một chu kỳ quét.

Phương pháp viết chương trình cho PLC

Cách lập trình cho S7 – 200 nói riêng và cho các PLC của Siemen nói chung dựa trên hai phương pháp cơ bản:

  • Phương pháp hình thang (Ladder Logic viết tắt là LAD) 
  • Phương pháp liệt kê lệnh (Statement List viết tắt là STL). 

Nếu chương trình được viết theo kiểu LAD hay FBD thì thiết bị lập trình sẽ tự tạo ra một chương trình theo kiểu STL tương ứng. Ngược lại không phải mọi chương trình được viết theo kiểu STL cũng có thể chuyển sang được dạng LAD hay FBD.

Sơ đồ hình thang LAD

LAD là một ngôn ngữ lập trình bằng đồ hoạ. Những thành phần cơ bản dùng trong LAD tương ứng với các thành phần của bảng điều khiển bằng rơ le. Trong chương trình LAD các phần tử cơ bản dùng để biểu diễn lệnh logic như sau: 

      • Tiếp điểm: Là biểu tượng (symbol) mô tả các tiếp điểm của rơ le. Các tiếp điểm đó có thể là thường mở hoặc thường đóng. 
      • Cuộn dây (coil): Là biểu tượng mô tả rơ le được mắc theo chiều dòng điện cung cấp cho rơ le. 
      • Hộp (box): Là biểu tượng mô tả các hàm khác nhau, nó làm việc khi có dòng điện chạy đến hộp. Những dạng hàm thường được biểu diễn bằng hộp là các bộ Timer, bộ đếm (counter) và các hàm toán học. Cuộn dây và các hộp phải được mắc đúng chiều dòng điện.
      • Mạng LAD: Là đường nối các phần tử thành một mạch hoàn thiện, đi từ đường nguồn bên trái sang đường nguồn bên phải. Đường nối nguồn bên trái là dây nóng, đường nguồn bên phải là dây trung hoà hay là đường trở về nguồn cung cấp. Đường nguồn bên phải thường không được thể hiện khi dùng S7 – 200.

Những người quen với kỹ thuật điều khiển dùng relay và khởi động từ thường chọn loại này.

Sơ đồ LAD

Phương pháp liệt kê lệnh ( Statement list- STL)

Phương pháp liệt kê lệnh là phương pháp thể hiện chương trình dưới dạng tập hợp các câu lệnh. Đây là dạng ngôn ngữ lập trình thông thường của máy tính. Một chương trình được ghép bởi nhiều câu lệnh theo một thuật toán nhất định, mỗi lệnh chiếm một hàng và đều có cấu trúc chung: “tên lệnh”+”toán hạng”.

Sơ đồ kiểu STL

      • Địa chỉ của lệnh: số thứ tự dòng lệnh. 
      • Lệnh: Nội dung thao tác mà PLC phải tác động lên đối tượng lệnh. 
      • Đối tượng lệnh có 2 phần: Tên và loại đối tượng lệnh, tham số xác định cụ thể đối tượng lệnh.

Kiểm tra hệ thống lạnh, điện và cài đặt chế độ

Đọc bản vẽ sơ đồ nguyên lý, điện và cơ khí

Sơ đồ nguyên lý kho trữ đông

Sơ đồ nguyên lý kho trữ đông
Sơ đồ nguyên lý kho trữ đông

1. Máy nén 2. Bình tách dầu 3. Dàn ngưng 4. Bình chứa cao áp 5. Dàn lạnh 6. Bình tách lỏng 7. Van tiết lưu 8. Van điện từ cấp dịch 9. Van điện từ xả băng

Hình trên là sơ đồ nguyên lý hệ thống kho trữ đông công suất 2000kg/mẻ cấp dịch trực tiếp. Theo sơ đồ này, hệ thống sẽ được xả băng bằng gas nóng được trích từ sau bình tách dầu.

Sơ đồ lập trình PLC

Chương trình PLC 

Sử dụng thành thạo các dụng cụ đo

Nắm được công dụng, đọc và hiệu chỉnh được các thiết bị đo lường.

Hiểu cấu tạo và vận hành của thiết bị lạnh

– Kiểm tra điện áp nguồn không được sai lệch định mức 5%: 360V < U < 400V

– Kiểm tra bên ngoài máy nén và các thiết bị chuyển động xem có vật gì gây trở ngại sự làm việc bình thường của thiết bị không. 

– Kiểm tra số lượng và chất lượng dầu trong máy nén. Mức dầu thường phải chiếm 2/3 mắt kính quan sát. Mức dầu quá lớn và quá bé đều không tốt. 

– Kiểm tra các thiết bị đo lường, điều khiển và bảo vệ hệ thống. 

– Kiểm tra hệ thống điện trong tủ điện, đảm bảo trong tình trạng hoạt động tốt. 

– Kiểm tra tình trạng đóng mở của các van:

  • Các van thường đóng: van xả đáy các bình, van nạp môi chất, van by-pass, van xả khí không ngưng, van thu hồi dầu hoặc xả bỏ dầu, van đấu hoà các hệ thống, van xả air. Riêng van chặn đường hút khi dừng máy thường phải đóng và khi khởi động thì mở từ từ.
  • Tất cả các van còn lại đều ở trạng thái mở. Đặc biệt lưu ý van đầu đẩy máy nén, van chặn của các thiết bị đo lường và bảo vệ phải luôn luôn mở.
  • Các van điều chỉnh: Van tiết lưu tự động, rơ le nhiệt, rơ le áp suất vv… Chỉ có người có trách nhiệm mới được mở và điều chỉnh.

Vận hành hệ thống lạnh sử dụng thiết bị PLC

Vận hành máy nén

  • Trước khi khởi động lần đầu tiên (hay sau một thời gian ngừng lâu hàng tháng), phải bơm nhồi nhớt bằng bơm tay. Nếu khởi động lại sau khi ngừng ngắn hạn thì theo các bước tiếp theo sau đây. 
  • Cấp nguồn vào bộ sấy nhớt và mở van hút 6-8 giờ trước khi khởi động để chưng hết môi chất ra khỏi nhớt. 
  • Kiểm tra mức nhớt qua mắt nhớt.
  • Bật quạt gió và bơm giải nhiệt dàn ngưng, mở nước làm mát máy nén. 
  • Kiểm tra các mức an toàn đã cài đặt cho máy nén. 
  • Mở van chặn đường đẩy của máy nén. 
  • Đặt công suất máy ở mức thấp nhất. 
  • Để giảm tải, van hút chỉ nên mở vài vòng. 
  • Mở toàn bộ các van khác trừ van chính trên đường dịch lỏng. 
  • Đề máy, chú ý áp lực hút và áp lực dầu. 
  • Thận trọng mở van hút cho hết đến hết cỡ. 
  • Mở van chính trên đường dịch lỏng.
  • Nếu nhớt sủi bọt, hoặc nghe tiếng máy gõ do các giọt bụi lỏng ở đường hút thì phải lập tức đóng bớt van hút lại. 
  • Máy hoạt động bình thường ,tăng tải lên từng bước, chờ cho nó ổn định trước
  • khi tăng sang cấp khác. Luôn để ý tới nhớt và áp lực nhớt. 
  • Kiểm tra xem đường trả nhớt từ bình tách về máy có hoạt động tốt không.Ống dẫn thường phải hơi ẩm/nóng sau khi máy đã chạy khoảng 30 phút. 
  • Không rời khỏi máy trong 15 phút đầu sau khi khởi động, và/hoặc không được rời khi máy chưa chạy ổn định.

Vận hành hệ thống

Đưa MCCB chính sang vị trí ON: MCCB phải luôn luôn để ở vị trí ON để sưởi dầu cho hệ thống (chỉ OFF MCCB khi dừng hệ thống để phục vụ bảo trì, sửa chữa)

Đưa các MCCB quạt dàn lạnh, quạt dàn nóng, máy nén sang vị trí ON có 2 chế độ hoạt động hệ thống: Bằng tay & tự động. Chế độ hoạt động bằng tay (MAN) chỉ sử dụng để kiểm tra hoạt động của hệ thống & kiểm tra hệ thống sau khi sửa chữa hoặc theo yêu cầu riêng của người vận hành.

Khởi động bằng tay: MAN

      • Kiểm tra đưa công tắc chuyển quạt sang vị trí MAN.
      • Đưa công tắc điều khiển máy nén sang vị trí OFF
      • Ấn nút ON khởi động quạt dàn lạnh: sau 1 phút 
      • Ấn nút ON khởi động quạt dàn nóng: sau 1- 3 phút 
      • Đưa công tắc điều khiển máy nén 1 sang vị trí Man, máy nén sẽ khởi động sau 3 phút.

Khởi động tự động (auto)

Đưa công tắc điều khiển PLC sang vị trí ON

Đưa công tắc điều khiển máy nén sang vị trí auto hệ thống sẽ hoạt động theo thứ tự sau:

      • Sau 3 phút: Quạt dàn lạnh hoạt động.
      • Sau 3 phút: Quạt dàn nóng hoạt động.
      • Sau 3 phút: Máy nén hoạt động.

*Nguồn tham khảo: Hệ thống máy lạnh công nghiệp – Đỗ Hồng Kiên

Chia sẻ

Vận hành hệ thống lạnh có sử dụng thiết bị PLC

hoặc copy link

Mục lục

Gia Duc Cảm ơn Quý khách đã quan tâm đến sản phẩm của chúng tôi. Đội ngũ tư vấn của công ty sẽ liên hệ đến Quý khách trong 24h tới

Thông tin liên hệ

Gửi