Trang bị máy lạnh cho khâu tiếp nhận, trữ lạnh & trữ đông

  1. Kho lắp ghép bằng khung thép bọc vải nhựa; 2. Hệ thống dẫn khí; 3. Rơ moóc chở kho; 4. Rơ móc chở trạm lạnh; 5. Cáp điện; 6. Ống hút không khí từ kho; 7. Ống thổi không khí lạnh vào kho.

Phần lớn nguyên liệu thực phẩm từ thủy sản, rau quả, sữa,… cần phải làm lạnh ngay sau khi tiếp nhận thì mới giữ được nhiều nhất phẩm chất tươi sống của thực phẩm. Vì vậy cho nên người ta thường trang bị những kho lạnh ngay ở nông trường, nông trại, ngay ở những bến tải thủy sản, đặc biệt người ta còn trang bị ngay tại nơi đánh bắt thủy hải sản như các phòng lạnh trên tàu đánh tôm cá, các hầm lạnh ở các tàu mẹ tại ngư trường để làm nhiệm vụ thu gom, làm lạnh kịp thời và chuyển tải đến nơi chế biến hoặc tiêu thụ. 

Thích hợp nhất trong khâu này ở điều kiện nhiệt đới là trang bị các kho lạnh nhỏ khoảng 30 đến 100 tấn, với nhiệt độ không khí trong kho khoảng 5 đến 10°C. Máy lạnh có thiết bị ngưng tụ giải nhiệt bằng gió (không cần dùng tới nước). Ở Âu Mỹ người ta còn trang bị cả kho mát lưu động có năng suất chứa lớn tới khoảng 100 tấn. 

Đối với ngành thủy sản ở các nước nhiệt đới người ta cũng thường trang bị các cơ sở nước đá lưu động loại A, B hoặc C để phục vụ rất cơ động và kịp thời cho việc đánh bắt thủy sản ở những vùng nuôi trồng hoặc ở các bến bãi đánh bắt theo thời vụ mà không phải mất nhiều thời gian cho việc xây lắp cơ sở sản xuất nước đá.

Toàn bộ các xưởng nước đá cây từ 4 tấn đến 12 tấn/ngày đều bố trí rất gọn trong các container 20 feet hoặc 40 feet. Loại A là xưởng nước đá 3-4 tấn/ngày trong một container 20 feet. Loại B với công suất đến 8 tấn/ngày, kèm kho đá có sức chứa 12 tấn. Tất cả hệ thống máy móc nước đá và kho đá đều được bố trí trong một container 40 feet. Xưởng nước đá loại C có công suất 10-12 tấn/ngày kèm kho đá 10 tấn được bố trí trong một container 40 feet và một container 20 feet.

Phát triển công nghiệp chế biến lạnh – bảo quản lạnh ở những nước đang phát triển, nhất là những nước đang phát triển có điều kiện khí hậu nhiệt đới, thì trang bị mạch lạnh thích hợp nhất lại là mạng lưới các kho lạnh nhỏ cỡ 50 tấn – 200 tấn để khép kín mạch lạnh từ vùng nguyên liệu đến cơ sở chế biến hay đến bến cảng xuất khẩu tươi. Chỉ ở những cơ sở chế biến lớn, hoặc bến cảng xuất khẩu với quy mô lớn mới cần tới kho lạnh lớn, hoặc bên cảng xuất khẩu với quy mô lớn mới cần tới kho lạnh lớn để tập kết sản phẩm.

Các kho lạnh nhỏ hay kho lạnh lưu động đều thuộc loại độc lập, riêng biệt, không theo kiểu hệ thống phân phối lạnh trung tâm. Các kho lạnh để bảo quản sản phẩm đã lạnh đông của mạch lạnh cũng theo nguyên tác như vậy mà có năng suất chứa không lớn, từ 50 đến 200 tấn mỗi kho, tất nhiên ở đây kết cấu bao che được trang bị lớp cách nhiệt dày hơn, nền cách nhiệt có thông gió phía dưới để chống đóng băng đất dưới nền khi nhiệt độ không khí trong phòng dưới -18°c, và môi chất lạnh có nhiệt độ bốc hơi thấp hơn để tương ứng với nhiệt độ không khí ở các kho trữ đông -18 đến -25°c.

Trang bị máy lạnh cho các loại kho độc lập bằng nhiều loại máy lạnh tổ hợp khác nhau, song đều có thiết bị ngưng tụ theo kiểu thổi gió, không phải giải nhiệt ngưng tụ bằng nước. Môi chất lạnh thường là R-12 hoặc NH3, R-22 hay R-502 tùy theo nhiệt độ cần làm lạnh. 

Ở Việt Nam cũng theo phương pháp trang bị các kho lạnh kiểu độc lập, riêng biệt mà đã trang bị hơn 30 cơ sở bằng máy – thiết bị lạnh do nhà máy chế tạo thiết bị lạnh Hà Nội sản xuất gồm các loại máy lạnh tổ hợp dùng môi chất NH3: 2AT-80, 2AT-125, 2AD-75,… Từ cuối thập kỷ 80, ở thành phố Hồ Chí Minh cũng đã có những cơ sở sản xuất panel cách nhiệt từ stiropor, từ polyurethane, nên đã dễ dàng đáp ứng cho việc xây lắp nhanh chóng các kho lạnh độc lập trong mạch lạnh khép kín.

a) máy lạnh tổ hợp FX-10 (ucraina sản xuất)
1. Tổ hợp máy nén – dàn nóng, quạt gió, 2. Thiết bị làm lạnh không khí

b) máy lạnh tổ hợp FX-18-1-0 (Mondava sản xuất):
1. Tổ hợp máy nén – thiết bị ngưng tụ, 2. Không khí nóng thải ra từ tổ hợp máy nén – thiết bị ngưng tụ, 3. Khung thép bán kèo, 4. Mái che, 5. Dây điện vào từ tủ điều khiển, 6. Thiết bị làm lạnh không khí, 7. Ống cân bằng, 8,9. Ống hút môi chất lạnh 57×3, 10. Ống lỏng 18×1,5, 11. Lớp cách nhiệt ống lỏng, 12. Tủ điện điều khiển, 13. Dây điện đến thiết bị làm lạnh không khí, 14. Hộp nối, 15. Bulong M8 tiếp địa, 16. Cáp điện vào tủ điều khiển

c, Máy lạnh tổ hợp ERA-55B-75B (Nissin – Nhật sản xuất):
1. Đai bắt bulông bệ, 2. Bulông 16, 3. Lò mốc khi bốc xếp, 4. Đồng hồ đo áp suất hút, 5. Đồng hồ đo áp suất nén, 6 – 12. Bộ lọc ẩm, 7-11. Bộ tự động điều chỉnh, 13 – 14. Giá đỡ, 15 – 16. Rơle áp suất, 17 – 18. Hộp điện của môtơ, 19. Thép sác-xi, 20-22. Aptomat, 23. Dàn nóng kiểu thổi gió (đặt nghiêng), 24. Mô tơ quạt gió, 25. Cánh quạt, 26. Trao đổi nhiệt bằng cách bọc lớp cách nhiệt dày l00mm, dài 1000-1500mm, 27. Thiết bị làm lạnh không khí, 28. Các-te máy nén lạnh.